Naszym zdaniem
Reinhold Messner to prawdziwa gwiazda himalaizmu. W historii zapisał się jako pierwszy zdobywca Korony Himalajów i Karakorum. Czy nieprzerwanie ciągnący się spór związany z wyprawą z 1970 roku jest konsekwencją popularności, czy jednak kryje się za tym coś więcej?
Są takie historie, które nigdy nie będą mogły być opowiedziane w całości, ale mimo upływu lat wciąż generują kolejne pytania bez odpowiedzi i wzbudzają emocje. Właśnie takie są głośne wydarzenia z 1970 roku, kiedy to bracia Messnerowie zdobyli szczyt Nanga Parbat, a następnie młodszy z nich – Günther, zmarł w nie do końca jasnych okolicznościach.
Jochen Hemmleb jest publicystą i ekspertem w dziedzinie historii alpinizmu. W swojej książce szczegółowo analizuje przebieg wyprawy, w której uczestniczyli Messnerowie. Książka pierwotnie ukazała się w 2010 roku, który jest również datą ostatniego opisanego wydarzenia związanego z historią braci. Spór toczy się od kilkudziesięciu lat.
Autor opracował ogrom dokumentów, by stworzyć możliwie pełny obraz. Najwięcej materiału „dostarczył” Reinhold Messner, który chętnie publikuje artykuły oraz książki, wypowiada się jako ekspert, zdecydowanie nie unika mediów i wydaje się, że zawsze odpowiada na jakąkolwiek krytykę lub przekazywanie, jego zdaniem, nieprawdziwych i krzywdzących twierdzeń (nie ominęło to również Jochena Hemmleba). Autor skrupulatnie udowadnia brak spójności w relacjach z wyprawy z 1970 roku, które ukazywały się w kolejnych publikacjach, wypowiedziach i zeznaniach Messnera. Np. raz twierdził, że jego brat w pewnym momencie zaginął, kiedy indziej mówi o lawinie, a w innym przypadku opowiada o upadku ze skały. Która wersja jest prawdziwa i skąd wzięły się tak wyraźne różnice? Kłopoty z pamięcią wynikały z warunków i wysokości, na jakiej miały miejsce opisywane wydarzenia, czy kryje się za tym coś innego? Tych nieścisłości jest znacznie więcej, ale sprawa jest bardziej złożona, niż może się wydawać na pierwszy rzut oka.
Autor przywołał również m.in. artykuły prasowe, które rozpętały burzę, cytaty z książek, dzienników i wypowiedzi innych uczestników wyprawy, fragmenty wyroków sądów i opinie ekspertów. Bardzo dużym plusem jest załączenie licznych mapek i zdjęć, które ułatwiają zrozumienie różnych zdań na temat prawdopodobnej trasy braci, miejsc zakładania obozów itd. Hemmleb nie ograniczył się do uporządkowania i omówienia dokumentów. W 2004 roku podjął wyzwanie rzucone przez Messnera – wybrał się pod Nanga Parbat, by na własne oczy zobaczyć górę i być może dowiedzieć się więcej. Nie obyło się bez dramatycznych wydarzeń i niecodziennego odkrycia.
Ciało Günthera odnaleziono w 2005 roku, ale i to nie pozwoliło na jednoznaczne określenie, co stało się kilkadziesiąt lat wcześniej – wręcz przeciwnie, pojawiły się kolejne wątpliwości i zarzuty. Co ważne, Hemmleb przestrzega przed pochopnym ocenianiem, a podsumowanie i końcowe przywołanie cytatów robią ogromne wrażenie. To autor zdecydowanie godny polecenia, bo jest rzetelny i wnikliwy, a przy tym w żaden sposób nie narzuca czytelnikowi swoich poglądów, nie próbuje go „programować”.
Wydawnictwo Sklepu Podróżnika zaproponowało mi kolejną książkę z serii „Wstrząsający świat gór”, czym skutecznie odciągnęło mnie od Mount Everestu i zainteresowało czymś nowym – pozostaje gorąco podziękować, tym bardziej, że nazwisko Messnera przewija się w praktycznie każdej książce o himalaizmie, którą miałam okazję czytać, podobnie z filmami na ten temat. „Dramat braci Messnerów” na pewno przypadnie do gustu nie tylko osobom, które interesują się tematyką górską, ale również wszystkim lubiącym stopniowe odkrywanie kolejnych faktów, konfrontowanie różnych wersji wydarzeń i narastające napięcie spowodowane pojawianiem się kolejnych opisów okoliczności, punktów widzenia i pytań.
Alicja Sikora
