Zwróciłam uwagę na tę książkę, a właściwie audiobooka, ze względu na Romana Polańskiego, który już niedługo ma zacząć w Polsce zdjęcia do ekranizacji tej historii. Kiedy ostatnim razem Polański reżyserował historię spisaną przez Roberta Harrisa, powstał „Autor Widmo” – moim skromnym zdaniem, film absolutnie genialny. Jako wielka fanka talentu Polańskiego, spodziewam się, że tym razem będzie podobnie, więc postanowiłam się „przygotować” i przed ekranizacją poznać historię.
Kiedy Polański pracował nad swoim ostatnim filmem „Wenus w futrze”, jego przyjaciel pracował nad powieścią o Aferze Dreyfusa. I trzeba zauważyć, że wyszło mu mistrzowsko. Muszę się przyznać, że historia Francji nigdy nie interesowała mnie bardziej, niż wymagały tego lekcje historii w szkole. Trochę się bałam, że moje luki w wiedzy będą mi przeszkadzać w odbiorze powieść.
Tymczasem Harris w genialny sposób łączy precyzje nadwornego kronikarza i barwne, emocjonalne słownictwo godne mistrza publicystyki. Żeby opisać tę wstrząsającą historię autor musiał przeanalizować niezmierzoną liczbę materiałów poświęconych sprawie Dreyfusa. Jednak wartością powieści są nie tylko pokłady wiedzy historycznej, jakie nam przekazuje lektura (choć autor uczciwie na początku powieści zaznacza, że nie wszystkie fakty przedstawione w książce są prawdziwe), ale też przekazane w niej emocje.
Słuchając audiobooka możemy się zanurzyć we Francji z przełomu XIX i XX wieku, kiedy to społeczeństwo nie tylko francuskie podzieliła sprawa żydowskiego oficera Alfreda Dreyfusa. Oskarżony, o szpiegostwo na rzecz Niemiec wojskowy, początkowo ma przeciwko sobie cały kraj i przede wszystkim wojsko, któremu był wierny przez wiele lat. Jego historia choć trudna i traumatyczna jest jedynie tłem dla innej postaci. Harris koncentruje się na losach Georga Picquarta. Młodego, ambitnego, francuskiego oficera, który w dość przypadkowych dla siebie okolicznościach został awansowany na stanowisko pułkownika, który odkrywa, że oskarżenie Dreyfusa o szpiegostwo było fałszywe, oparte głównie na poszlakach i podejrzeniach napędzanych antysemityzmem osób prowadzących sprawę przeciw niemu.
Mimo przeciwnościom podejmuje wyzwanie i decyduje się na walkę o ujawnienie prawdy za wszelką cenę. Ta powieść, to pewnego rodzaju oddanie hołdu pułkownikowi, który do tej pory pozostawał w cieniu historii i własnych dokonań.
Dużą zaletą tego audiobooka jest genialny lektor – Jan Peszek. Jego interpretacja sprawia, że od powieści ciężko się oderwać. Nic, nawet nieprzespana noc nie jest wystarczającym powodem, żeby przestać słuchać. Peszek wydaje się być stworzony do przekazania narracji Picquarta. Powieść jest przedstawiona w formie thrillera i tak jak on trzyma w napięciu, choć od początku wiadomo jakie będzie zakończenie sprawy.
Anna Kokoszka
Wykorzystana grafika: fragment okładki audiobooka „Oficer i szpieg”, Wyd. Albatros.