Jej kariera rozpoczęła się w Bremie, podczas niemiecko-gruzińskiej szkolnej wymiany teatralnej. Dziś Nino Haratischwili zaliczana jest do grona najbardziej utalentowanych niemieckich pisarzy młodego pokolenia. Jej trzecia powieść „Das achte Leben”, uznana przez naszych zachodnich sąsiadów za niemieckojęzyczną książkę roku 2014, rzuciła na kolana czytelników, krytyków, a nawet historyków. Ci pierwsi nie zrazili się zupełnie prawie 1300-stronicową powieścią, najwyższej klasy rodzinną sagą, która opowiada losy sześciu gruzińskich pokoleń. Ci drudzy z kolei nie mają wątpliwości, że swoją najnowszą powieścią, „Das achte Leben”, Haratischwili stworzyła dzieło porównywalne do wybitnych osiągnięć mistrzów światowej literatury, jak choćby: „Sto lat samotności” Gabriela Garcii Márqueza czy „Dom duchów” Isabel Allende. Ci ostatni natomiast, nie mogą wyjść z podziwu, jak 32-letnia pisarka była w stanie tak precyzyjnie, rzetelnie i wiarygodnie odtworzyć historyczne realia XX wieku w swojej najnowszej powieści.
Nino Haratischwili urodziła się w 1983 roku w Tbilisi. Od 2003 roku mieszka na stałe w Niemczech. Haratischwili w nieprawdopodobnym tempie stała się w Niemczech szarą eminencją na scenie literackiej i teatralnej. Pisząca po niemiecku, choć wywodząca się z Gruzji, autorka oraz wielokrotnie nagradzana reżyserka teatralna ma na swoim dotychczasowym koncie siedemnaście spektakli teatralnych oraz trzy powieści. Obie jej wcześniejsze książki: „Juja” z 2010 oraz „Mein sanfter Zwilling” z 2011 roku otrzymały prestiżowe literackie wyróżnienia (druga z powieści ukazała się w 2013 roku w języku polskim pod tytułem „Mój łagodny bliźniak”). Na swoją najnowszą powieść „Das achte Leben” autorka otrzymała stypendium Fundacji Roberta Boscha, które umożliwiło pisarce roczną kwerendę w Rosji i Gruzji.
Akcja powieści „Das achte Leben” rozpoczyna się w Gruzji w 1900 roku, a kończy w Berlinie w roku 2007. Wraz z narodzinami córki cenionego fabrykanta czekolady, bierze swój początek niezwykła, zawierająca w sobie wiele elementów realizmu magicznego, historia sześciu kolejnych pokoleń. Stasia, córka ówczesnego producenta czekolady dorasta i wychodzi za mąż za białogwardzistę Simona Jaschi, który w wieczór przed rewolucją październikową zostaje przeniesiony do Sankt Petersburga. Kiedy Stalin dochodzi do władzy, Stasia wraz z dwójką dzieci szuka schronienia u swojej siostry Christine, która powszechnie uchodzi za nadzwyczajną piękność. Jednak kiedy Christine dostrzega Ławrientij Beria, szef NKWD i prawa ręka Stalina, skutki okazują się fatalne dla całej rodziny Jaschi…
Wiele lat później, po upadku muru berlińskiego i rozpadzie Związku Radzieckiego, podczas wojny domowej w Gruzji, Niza, prawnuczka Stasi, emigruje do Berlina. To właśnie ona dla swojej dwunastoletniej siostrzenicy, Brilki, opowiada niezwykłą historię rodzinną: o prababce, która potrafiła kontaktować się z umarłymi; o Christine, która za swoją urodę zapłaciła nieprawdopodobną cenę; o Kitty, której wszystko odebrano i zmuszono do życia na emigracji w Londynie; o Kostji, oportuniście i partyjnym aparatczyku, którego uwiodła władza; o buntowniczej Elene oraz o pilnie strzeżonym przepisie na gorącą czekoladę i przekleństwie związanym z jej kosztowaniem…
Lektura najnowszej powieści Nino Haratischwili dowodzi, iż nadzwyczaj entuzjastyczne opinie zachodnich krytyków, jak i zachwyty czytelników nie są w najmniejszym stopniu przesadzone. „Das achte Leben” rzeczywiście można zaliczyć do rzadkiej na rynku wydawniczym kategorii beletrystycznych fenomenów czy literackich cudów. To znakomicie opowiedziana saga rodzinna, w której zawarta została historia XX stulecia i której sam czytelnik na koniec czuje się częścią. Wydaje się także, że również dla samej autorki powieść stanowiła formę terapii: trzeba było to wszystko napisać; należało opowiedzieć losy własnego kraju oraz rodziny Jaschi, by wreszcie osiągnąć upragniony spokój. „Das achte Leben” to wielkie wydarzenie na niemieckim rynku wydawniczym. To powieść, która uzależnia niczym gorąca czekolada.
Pozostaje mieć nadzieję, że z równie pozytywnym odzewem książka zostanie w przyszłym roku przyjęta przez polskich czytelników. Najnowsza powieść Nino Haratischwili „Das achte Leben” ukaże się w Polsce w 2016 roku nakładem Wydawnictwa Otwarte.
Ewelina Tondys
Fot. Danny Merz/Sollsuchstelle
