25 kwietnia 2014 roku w wieku 82 lat zmarła we Frankfurcie nad Menem Stefanie Zweig, niemiecka pisarka pochodzenia żydowskiego, autorka wielu powieści obyczajowych oraz książek dla młodzieży. Jej najbardziej znana powieść, „Nirgendwo in Afrika” (Nigdzie w Afryce), została zekranizowana, a film pod tym samym tytułem otrzymał w 2003 roku Oskara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

Stefanie Zweig urodziła się w Głubczycach. W 1938 roku wraz rodzicami wyemigrowała do Kenii w obawie przed nazistowskimi represjami wobec Żydów. Pisarka spędziła dzieciństwo na afrykańskiej farmie. Uczęszczała do angielskiej szkoły z internatem. W 1941 roku Zweigowie otrzymali od babci Stefanie pocztówkę o treści: „Jesteśmy bardzo podekscytowani, jutro wyjeżdżamy do Polski”. Była to zawoalowana zapowiedź deportacji do KL Auschwitz, gdzie pozostała w Niemczech część rodziny zginęła.

Zweig opisała swoje przeżycia z dzieciństwa w autobiograficznej powieści „Nirgendwo in Afrika”. Opublikowana w 1995 roku książka okazała się światowym sukcesem. W 2001 roku Caroline Link przeniosła na ekran opowieść pisarki, a dwa lata później niemiecka reżyser otrzymała Oskara w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

W roku 1947 Zweig powróciła do Niemiec. Akcja jej powieści „Irgendwo in Deutschland” rozgrywa się w domu przy Rothschildallee we Frankfurcie, w którym żyła jej rodzina. Książka stanowi kontynuację powieści „Nirgendwo in Afrika”, a autorka opowiada w niej o swoich losach po powrocie do kraju.

Zweig zadebiutowała stosunkowo późno. Pracując jako redaktor w Abendpost/Nachtausgabe we Frankfurcie, zaczęła spisywać swoje wspomnienia z kraju dzieciństwa. Jej pierwszą powieścią, której fabuła rozgrywa się w Afryce, była „Ein Mundvoll Erde“ Książka została wydana w 1980 roku. Powieść z wątkami autobiograficznymi opowiada o pierwszej dziewczęcej miłości do chłopca z plemienia Kĩkũyũ.  Vivian, główna bohaterka, wyjechała wraz z ojcem podczas drugiej wojny światowej do Afryki. Farmę w Kenii, na której dorasta, postrzega jako swoją ojczyznę. Mówi, oprócz niemieckiego, w lokalnych językach, zna miejscowe zwyczaje i tradycje, ma przyjaciół na miejscu. Dopiero po powrocie do Niemiec uświadamia sobie swoje wykorzenienie i samotność. Książka otrzymała prestiżową nagrodę Deutsche Jugendliteraturpreis oraz została wyróżniona przez Royal Dutch Geographical Society.

W 1993 roku pisarka otrzymała Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

Stefanie Zweig żyła samotnie we Frankfurcie. Regularnie pisywała do Frankfurter Neue Presse. Jej książki, jak podaje Heyne Verlag, osiągnęły dotychczas nakład ponad 7, 5 miliona egzemplarzy. Nowej książki, nad którą pisarka pracowała, nie zdążyła dokończyć.

Ewelina Tondys

Wykorzystana fotografia: fnp.de