Od śmierci Henry’ego Millera minęły 33 lata, ale jego twórczość wciąż budzi kontrowersje zarówno wśród czytelników, jak i badaczy. Wychowany na Brooklynie Miller przez jednych uważany jest za moralizatora i obrońcę wartości wyższych, zaś przez innych za gorszyciela i porno-pisarza, którego głównym zamysłem jest zaszokowanie odbiorcy. Nie ulega jednak wątpliwości, że Miller, którego książki przez kilkadziesiąt lat były zakazane w Stanach Zjednoczonych, to wciąż jeden z najważniejszych autorów amerykańskich.

Frederic Jacques Temple w książce „Henry Miller” przedstawia najważniejsze fakty z życia pisarza. Krótkie te szkice nie są biografią twórcy, ani też nie analizują jego pisarstwa, stanowią natomiast swoistą rozmową dwóch przyjaciół, ponieważ Temple w utworze zamieścił korespondencję z Millerem, którą prowadził aż do jego śmierci w 1980 roku.

Autor książki bardzo szczegółowo przedstawił życiorys tego amerykańskiego artysty, począwszy od dzieciństwa na Brooklynie, poprzez zauroczenia kobietami, ciągłe przeprowadzki i poznawanie ludzi, którzy wywarli wpływ na jego twórczość (m.in. żydowską tancerkę i femme fatale, June Edith Smith, która później została jego drugą żoną, francuską pisarkę Ananis Nin, czy jej krajana, poetę Blaise Cendrarsa, z którym Millera połączyła długoletnia przyjaźń).

O tym, że autor „Zwrotników” był pasjonującą osobowością nie trzeba przekonywać tych, którzy choć trochę interesowali się jego biografią (przez większość życia brakowało mu pieniędzy, ale nie przeszkadzało mu to jednak nawiązywać kolejnych romansów i zawierać małżeństw. Henry miał aż pięć żon, jednak największą jego muzą pozostała właśnie June, która w autobiograficznej trylogii „Różoukrzyżowanie” występuje jako Mona). Wydaje się jednak, ze trzeba by przeczytać przynajmniej dwie książki Millera, by się nie zgubić w gąszczu informacji biograficznych i interpretacyjnych podawanych przez Templego.

Ta niepozorna z wyglądu książka będzie interesująca bardziej dla pasjonatów twórczości Millera, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę na jego temat, niż dla przeciętnych odbiorców.

Natalia Doległo